แมงเม่า หรือ แมลงเม่า เป็นระยะชีวีตช่วงหนึ่งของปลวก ซึ่งแมงเม่าสิมีเฉพาะช่วงฤดูฝนเท่านั่น และแมงเม่ากะมักสิออกมาในมื่อได๋ฝนตก มื่อได๋ฝนบ่ตกแมงเม่ากะสิบ่ค่อยออกมา ในช่วงที่เป็นแมงเม่าของปลวกนี่ เมื่อมันบินออกจากฮังปลวกมาแล้ว มันสิมีชีวิตอยู่ช่วงสั่นๆเท่านั้น พอมาตอมไฟ แล้วปีกมันกะสิหล่น แล้วกะสิหาหม่นลงดินหาหม่องวางไข่ แล้วกะตายไป แต่โดยธรรมชาติของแมงเม่าแล้ว มันสิเป็นแมลงที่ชอบแสงไฟหลายกั่วหมู่ ถ่าเห็นแสงไฟอยู่หม่องได๋มันสิบินไปหาทันที ถึงแม้ไฟสิไหม้ปีกมันมันกะยอมตาย ขอให้ได้ไปเล่นไฟ มันเป็นพวกที่ชอบเล่นกับไฟ (บ่แม่นเล่น กับไฟ ที่แปลว่า ไม้ขีด เด้อ เดี๋ยวสิแปลไปเป็นไทยว่า พวกที่ชอบเล่นไม้ขีด) แมงเม่า มีหลายชนิดด้วยกัน กะคือกันกับปลวกนั่นหละ มีทั้งปลวกโพน ปลวกเป็นหัว และกะปลวกที่ขอนไม้ แต่ว่า ชาวบ้านเฮาสิมักจำแนก แมงเม่าออก เป็น สองจำพวก กะคือ แมงเม่าขี่หมา กับ แมงเม่าใหญ่ ที่เฮาเอามาคั่วกินได้กะคือ แมงเม่าใหญ่ ส่วนแมงเม่าขี่หมามันกินบ่ได้ มันคันคอ มันบ่แซบ แต่ว่าแมงเม่าขี่หมามันสิออกมาหลายกว่าแมงเม่าใหญ่ แม่นฝนสิตกค่อย หรือตกแฮง กะสิเห็นแมงเม่าขี่หมามาตอมไฟตลอด แต่ว่าหมู่บ่ใหญ่ ปริมาณบ่หลาย แต่ว่าถ้าเป็นแมงเม่าใหญ่นั้น ถ้าฝนบ่ตกแฮงอีหลีมันสิบ่ออกมา แต่ว่ามื่อได๋ยามกลางเว็นฝนตกแฮงๆ ยามค่ำมากะสิเห็นแมงเม่าใหญ่ออกมาบินเป็นจำนวนมาก ซึ่งมันกะเป็นอาหารของสัตว์พวกกบ เขียด อึ่ง ขี้คันคาก กับแก้ ขี่กะปอม เป็นต้น การหาแมงเม่า กะหาได้โดยการ ไต้แมงเม่า ในสมัยก่อน สมัยที่บ่ทันมีไฟฟ้าใช้ สมัยที่ข้าพเจ้าน้อยๆอยู่ จำได้ว่า มื่อได๋ มีแมงเม่าใหญ่ออกมา เฮากะสิเอาถาดพาเข่า หรือกาละมังกะได้ มาใส่น้ำจักเล็กน้อย มาตั้งใว้นอกชาน แล้วกะเอาตะเกียงไต้ไฟมาตั้งไว้กลางถาด หลังจากนั้นกะมอดตะเกียงดวงอื่นที่อยู่ในบ้าน ให้เหลือตะเกียงดวงเดียวที่เฮาไต้แมงเม่านี่หละ สมัยก่อน แค่แสงสว่างจากตะเกียงน้ำมันก๊าส ดวงเดียว แสงสว่างกะหุ่งไปบักไกลพุ่นเด้ แมงเม่าเห็นแสงไฟมันกะบินมาตอม พอมาตอมไฟจักคาวมันเมื่อย หรือมันบินไวโพด กะเกิดการเสียหลัก บินตกลงน้ำในกาละมัง บินขึ้นบ่ได้จ้อย เอาไปเอามา หลายต่อหลาย ได้แมงเม่าเต็มกาละมังกะมี แต่ว่าสมัยปัจจุบันนี่ มีไฟฟ้าใช้แล้ว ฮอดบ่ได้ไต้ มันกะบินมาเอง มาตอมหลอดไฟ กวาดหนีบ่หวาดบ่ไหวพุ่นหละ การไต้กะไต้โดยการ เอากาละมังที่มีน้ำไปตั้งไว้ใต้หลอดไฟ ท่อนั่นหละแมงเม่ากะสิบินตกเต็มแล้ว หรือ หน้าบ้านผู้ได๋ เป็นเดิ่นที่ลาดปูนไว้ ถ้าแมงเมามาลงหลายๆกะเอาฟอยไปกวาดต้อมเอาโลด สมัยนี่จั่งแม่นง่าย แต่กะบ่ค่อยมีคนหากินปานได๋ดอกแมงเม่า ทุกมื่อนี่ เด็กน้อยกะบ่มักกิน ย่อนว่ามันมักกินแต่ขนมนั่นหละเด็กน้อยซุมื่อนี่ ฮู้จักบ่บุ๊ ว่าคั่วแมงเม่าเป็นจั่งได๋
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น